Piotr Kazana

Klemens Konstanty Gucwa, urodzony 23 grudnia 1909 r. w Nowym Sączu w rodzinie Józefa i Anny z domu Sówka. Dom rodzinny Gucwów znajdował się przy ul. Zygmuntowskiej 37, w nowej kolejarskiej kolonii Nowego Sącza, położonej nieopodal tzw. „kolejowego” kościółka^[1]. Początkowo swoją przyszłość wiązał ze szkolnictwem, chciał zostać nauczycielem. Rozpoczął nawet naukę w Seminarium Nauczycielskim w Tarnowie, jednak z powodu braku finansów został zmuszony do porzucenia swoich marzeń i rozpoczął trzyletnie kursy zawodowe na mechanika^[2]. Interesował się sportem, był zawodnikiem sekcji narciarskiej KPW „Sandecja”, w WKS 1 PSP trenował piłkę nożną i lekkoatletykę^[3]. Wybuch II wojny światowej zastał Gucwę w Brześciu nad Bugiem. Jako oficer taborów piechoty batalionu marszowego 82 Syberyjskiego Pułku Piechoty w dniach 14–17 września 1939 r. walczył w obronie twierdzy brzeskiej, początkowo przeciwko nacierającym oddziałom niemieckim, następnie sowieckim^[4]. Na przełomie października i listopada 1939 r. nawiązał kontakty z funkcjonującymi już w Krakowie strukturami konspiracyjnymi OOB. Został wyznaczony do organizacji tras kuriersko-przerzutowych na terenie Sądecczyzny, jako komendant sądeckiego pododcinka Wydziału Łączności z Zagranicą ZWZ o kryptonimach „Poprad” i „Lubań”. Wiosną 1940 r. na ślad działalności konspiracyjnej K. Gucwy natrafiło sądeckie gestapo. Latem został aresztowany jego brat Stanisław, w którego domu mieściła się jedna z kurierskich melin „Górala”, jesienią dokonano rewizji w domu siostry, aresztowano Antoniego Zengla, szwagra Gucwy, który nie wydał go mimo okrutnego śledztwa^[5]. „Góral” zginął 18 marca 1941 r. w Koszycach, ranny podczas strzelaniny na granicy słowacko-węgierskiej w czasie pełnienia służby kurierskiej. Został pochowany na cmentarzu wojennym w Koszycach pod pseudonimem Adam Opyrchal. Odznaczony Krzyżem Virtuti Militarii^[6].

[1] J. Bieniek, Sądeccy…, s. 45.

[2] Wniosek o odznaczenie, Centralne Archiwum Wojskowe, AP 2441 KPR, Warszawa, b. d., k. 2.

[3] Echa święta 1 Pułku Strzelców Podhalańskich, „Głos Podhala”, nr 33, 18 VIII 1931 r., s. 2; Sprawozdanie zarządu Podokręgu K. O. Z. L. w Nowym Sączu za rok 1935,  „Głos Podhala”, nr 49, 1935, s. 4.

[4] Rozkaz awansowy…, op. cit.; na temat losów

[5] J. Oleksiewicz, Rudek…, s. 5.

[6] Zob. szerzej: P. Kazana, Klemens Konstanty Gucwa (1909-1941), „Almanach Sądecki”, nr 3/4 2017, s. 59-69.