Zamek Królewski – siedziba Muzeum Ziemi Sądeckiej

Muzeum w czasie okupacji działało pod nazwą Uhr Deutsche Muzeum. Oddane pod nadzór Rudolfa Kesselringa miało zostać zreorganizowane przez Romualda Regułę i Romana Szkaradka, tak by eksponować głównie sakralną sztukę średniowiecza. Obaj zadanie postawione przez władze okupacyjne wykonywali bardzo opieszale, a nawet działali wbrew woli władz. Już latem 1939 r. część eksponatów ukryli w piwnicach ratusza i u osób prywatnych. Wobec niemieckich planów wywiezienia części eksponatów do Rzeszy, Szkaradek 6 grudnia 1939 r. wyniósł z zamku kilka najcenniejszych obrazów (dzieła Jana Trzyckiego i Michała Stachowicza), ukrywając je w ośrodku zdrowia nieopodal zamku, we własnym mieszkaniu, na plebanii i wieży kościoła św. Małgorzaty, a w sierpniu 1944 r. część z nich wywiózł do Szczereża koło Łącka i ukrył w domu Szczepaniaków oraz w domu parafialnym w Biegonicach. Zbiory zgromadzone na zamku zostały zniszczone w czasie jego wysadzenia w styczniu 1945 r. Według raportu Naczelnej Dyrekcji Muzeów zniszczeniu uległo m.in.: 52 rzeźby polskie, 164 rzeźby obce, 161 obrazów malarzy polskich, 59 obrazów malarzy obcych, 22 rysunku polskie, 327 rysunków obcych, 388 grafik, 47 sztuk mebli. Gdy w maju 1945 r. przystąpiono do wskrzeszenia muzeum Roman Szkaradek z miejsc przechowywania odzyskał łącznie 162 eksponaty.
Z fasady zamku zdjęto i zniszczono tablice upamiętniające żołnierzy 1 psp poległych w walkach o niepodległość w latach 1918-1920.

Dom Strzelecki im. Bronisława Pierackiego, Aleje Wolności

W czasie okupacji urządzono tu tzw. Parteihaus, gdzie odbywały się posiedzenia i uroczystości organizowane przez NSDAP.

Stary Cmentarz

W listopadzie 1939 r. z mauzoleum na Starym Cmentarzu ekshumowano zwłoki gen. Bronisława Pierackiego i przeniesiono je na cmentarz komunalny. W nowe miejsce pochówku przetransportowano również okazałą płytę nagrobną – najęty do tej pracy kamieniarz Stanisław Decker przetoczył ją ulicami Długosza i Młyńską na okrągłych drewnianych belkach.

Pomnik Władysława Jagiełły, róg ul. Jagiellońskiej i Szwedzkiej

Jesienią 1939 r., wobec decyzji o usunięciu pomnika, Stefan Krajewski, przy pomocy ppor. Straży Pożarnej Bronisława Piwowara, kamieniarza Antoniego Lesaka oraz Kazimierza Ciombora, Janiny Gałasiowej, Józefa Łazarza, Mariana Serkowskiego, Józefa Wątroby i Stanisława Wilczyńskiego zdemontował rozcięty na dwie części pomnik i ukrył w piwnicach budynku.

Dom przy ul. Kunegundy 26

Roman Szkaradek we własnym mieszkaniu ukrywał część księgozbioru gimnazjum sióstr niepokalanek oraz część eksponatów z Muzeum Ziemi Sądeckiej.

Kościół „kolejowy” pw. św. Elżbiety, ul. Zygmuntowska

W grudniu 1939 r. utworzony został tu męski kwartet wokalny, współpracujący z zespołem symfonicznym Daniela Bałycza, złożonym z dawnych muzyków orkiestry 1 psp. Od 1942 r. działał tu chór pod kierunkiem organisty Antoniego Paszyńskiego. Większość jego członków stanowili chórzyści „ECHA”. Śpiewali zarówno w swoim kościele, jak również w innych sądeckich kościołach.

Kościół „kolejowy” pw. św. Elżbiety, ul. Zygmuntowska

W grudniu 1939 r. utworzony został tu męski kwartet wokalny, współpracujący z zespołem symfonicznym Daniela Bałycza, złożonym z dawnych muzyków orkiestry 1 psp. Od 1942 r. działał tu chór pod kierunkiem organisty Antoniego Paszyńskiego. Większość jego członków stanowili chórzyści „ECHA”. Śpiewali zarówno w swoim kościele, jak również w innych sądeckich kościołach.

Dom przy ul. Tatrzańskiej 6

W mieszkaniu Jadwigi Wolskiej odbywały się konspiracyjne „wieczory artystyczne”.

Kamienica Ritterów, Rynek 2

W mieszkaniu malarki Marii Ritter schronienie znajdowali uchodźcy, osoby ukrywające się i wysiedleńcy przybywający do Nowego Sącza. Sama Maria Ritter aktywnie działała w Polskim Czerwonym Krzyżu (od maja 1944 r. w jej domu swoją siedzibę miała lokalna placówka PCK), Komitecie Opieki Społecznej) i Radzie Głównej Opiekuńczej. Władysława Szkaradek-Lubasiowa w biurze PCK w mieszkaniu Ritterów prowadziła skrzynkę poczty podziemnej. Odbywały się też tutaj konspiracyjne „wieczory artystyczne”.

Kamienica przy ul. Kościuszki 18

W mieszkaniu Janiny Celewiczowej odbywały się konspiracyjne „wieczory artystyczne”.

Kamienica Flisów, ul. Jagiellońska 29

W mieszkaniu rodziny Flisów odbywały się konspiracyjne „wieczory artystyczne”.

Kamienica przy ul. Lwowskiej 62

W mieszkaniu Romualda Reguły odbywały się konspiracyjne „wieczory artystyczne”.

Dworek Józefa Wieniawy-Zburzyckiego na Plantach

Mieszcząca się tu Biblioteka Miejska im. Józefa Szujskiego, zawiesiwszy swoją działalność po wkroczeniu wojsk niemieckich do Nowego Sącza, za zgodą wojskowej komendy miasta wznowiła ją 1 października 1939 r. Była czynna w środy i soboty od 10:00 do 12:00. W marcu 1940 r. nakazano bibliotekę zamknąć. We wrześniu 1940 r. cały księgozbiór przeniesiono i za zgodą ks. infułata Romana Mazura zmagazynowano w Domu Parafialnym „Świt”. Choć oficjalnie działać nie mogła, potajemnie wypożyczano książki gronu zaufanych osób. Po oswobodzeniu miasta spod okupacji niemieckiej podjęto działania w celu jak najszybszego ponownego uruchomienia biblioteki – stało się to możliwe 16 maja 1945 r. Tymczasową siedzibą był wciąż Dom Parafialny. Do swojej siedziby na Plantach biblioteka wróciła 16 stycznia 1946 r.
Po usunięciu księgozbioru w dworku ulokowano siedzibę Hitlerjugend.

Planty

Jesienią 1939 r. usunięto pomnik Adama Mickiewicza (został całkowicie zniszczony) i Grób Nieznanego Żołnierza (został przeniesiony na cmentarz miejski w pobliże tzw. „krzyża powstańców”).

Dom Parafialny „Świt”, ul. Ducha Świętego 2

We wrześniu 1940 r. zmagazynowano tu cały księgozbiór Biblioteki Miejskiej im. Józefa Szujskiego. Od 16 maja 1945 r. Dom Parafialny był tymczasową siedzibą biblioteki – do czasu jej przeniesienia do pierwotnej siedziby na Plantach (16 stycznia 1946 r.).
Oprócz księgozbioru Biblioteki Miejskiej sukcesywnie zwożono tutaj zbiory innych likwidowanych bibliotek (Kasyna Miejskiego, Bursy im. Tadeusza Kościuszki, bibliotek żydowskich). Poza tym w Domu Parafialnym prof. Jan Göttman ukrył część księgozbioru I Gimnazjum i Liceum im. Jana Długosza. Również tutaj początkowo znajdował się cały nakład I tomu „Rocznika Sądeckiego”.

Dom Sodalicyjny im. ks. Piotra Skargi, ul. Ducha Świętego 12

Od maja 1940 r. zajęty był przez Forstschutzkommando czyli paramilitarne oddziały straży leśnej. Z tego powodu zawieszeniu uległa działalność biblioteki sodalicyjnej i Sekcji Dramatycznej. Zniszczeniu uległa cała infrastruktura teatralna sali widowiskowej.

Plebania kościoła św. Małgorzaty

Wobec niemieckich planów wywiezienia do Rzeszy części eksponatów Muzeum Ziemi Sądeckiej, Roman Szkaradek 6 grudnia 1939 r. wyniósł z zamku kilka najcenniejszych obrazów (dzieła Jana Trzyckiego i Michała Stachowicza), ukrywając je m.in. na plebanii i wieży kościoła św. Małgorzaty.
Na plebanii przez pewien czas ukrywano egzemplarze I tomu „Rocznika Sądeckiego”.

Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, ul. Długosza 3

W budynku „Sokoła” urządzono bibliotekę niemiecką – Stadtbucherei Neu Sandez. Działalność Towarzystwa, jak wszystkich polskich organizacji, została zakazana. Część biblioteki Towarzystwa uległa zniszczeniu w pierwszych dniach września 1939 r., gdy stacjonujący w jego siedzibie niemieccy żołnierze książkami palili w kotłach kuchni polowych. Dużą część zbiorów uratował Józef Potoczek, jesienią 1939 r. potajemnie wywożąc je do swojego domu w Chełmcu. Całkowitemu zniszczeniu uległa teatralna infrastruktura „Sokoła” (scena) oraz zasoby działającego tu Towarzystwa Dramatycznego (dekoracje, kostiumy). W marcu 1941 r. z fasady gmachu zdemontowano i zniszczono rzeźbę wzbijającego się do lotu sokoła.
Od marca 1941 r. do stycznia 1945 r. działało tutaj niemieckie kino „Dunajez”.

Dom Robotniczy, ul. Zygmuntowska 17

Na czas okupacji ustała prowadzona tu działalność kulturalna (Teatr Robotniczy, orkiestra, chór, kino „Wiedza”, świetlica Związku Zawodowego Kolejarzy i biblioteka), ale budynek stał się miejscem prowadzenia działalności konspiracyjnej przez członków PPS i spółdzielców.